Mọi người thường nghĩ việc đào tạo nhân viên của doanh nghiệp nhất thiết phải thực hiện một cách bài bản là mở lớp, giảng lý thuyết sau đó mới thực hành. Nhưng đó là một quan điểm cũ, cách tốt nhất để đào tạo công việc cho nhân viên của bạn chính là đào tạo thông qua công việc hàng ngày.

Mọi nhân viên đều mong đợi những cơ hội để họ có thể học hỏi, phát triển kiến thức cũng như kỹ năng trong công việc mà không phải đánh đổi bằng thời gian làm việc hay thời gian riêng tư của họ.

Và bạn có thể sử dụng phương thức đào tạo thông qua công việc hàng ngày để thực hiện các mong muốn đó và có thể biến nó trở thành nhu cầu, thông lệ hay thậm chí thành văn hóa của doanh nghiệp. Không giống như đào tạo ngoài thời gian làm việc, bạn có thể mang tới một hình thức đào tạo đầy hứng thú cho các nhân viên của bạn với hiệu quả không thua kém các hình thức đào tạo của các nhà cung cấp dịch vụ đào tạo chuyên nghiệp.

Sau đây là 12 cách đào tạo thông qua công việc hàng ngày sẽ tiết kiệm cho bạn rất nhiều thời gian, chi phí cũng nhưng tận dụng được các nguồn lực sẵn có và hơn hết, nó gắn liền với công việc và đem lại hiệu quả rất cao. Nếu bạn chưa từng thử, hay thử nghiệm tại doanh nghiệp của bạn và xem hiệu quả mà nó đem lại, bạn sẽ ngạc nhiên đấy.
1. Kèm cặp nhân viên

Có thể nói quan hệ kèm cặp nhân viên giữa người quản lý và nhân viên dưới quyền là một cách thức mang lại kết quả win – win cho tất cả các bên liên quan: nhân viên, người kèm cặp và doanh nghiệp.

Kèm cặp là một hình thức đào tạo trong công việc hết sức thực tế và hiệu quả thông qua việc theo dõi, hướng dẫn và kịp thời hỗ trợ cho nhân viên của nhà quản lý – người kèm cặp để kịp thời truyền tải những kinh nghiệm quý báu, hoàn hiện các kỹ năng cốt lõi và nâng cao chuyên môn cho nhân viên phục vụ công việc hiện tại cũng như xây dựng nền tảng cho sự phát triển của nhân viên.

Việc kèm cặp từ lãnh đạo hay bất cứ nhân viên dày dạn kinh nghiệm nào cho các nhân viên khác chính là chìa khóa để phát triển nhân lực trong nội tại doanh nghiệp.
2. Định kỳ tổ chức đào tạo nội bộ tổng thể

Đào tạo nội bộ tổng thể là hình thức đào tạo tập trung cho toàn bộ nhân viên doanh nghiệp của bạn trong một thời gian ngắn có thể với sự tham gia của các tác nhân bên ngoài (các chuyên gia tư vấn, dịch vụ đào tạo hay đối tác của bạn) để xây dựng các mối quan hệ phối hợp làm việc cũng như các nhóm làm việc hiệu quả trong doanh nghiệp của bạn.

Về cơ bản, doanh nghiệp của bạn luôn có nhiều bộ phận, và việc phối hợp trong công việc là điều bắt buộc, với hình thức đào tạo này, bạn đang xây dựng các mối liên hệ gắn bó, các cách thức phối hợp cho nhân viên của bạn hay đơn giản hơn là phát hiện những vấn đề nội tại cản trở sự phát triển của tập thể.

Việc đào tạo theo hình thức này là tương đối phức tạp và cần những chuyên gia có kinh nghiệm cũng như kỹ năng phù hợp, nếu bạn không đủ khả năng, hãy tìm kiếm các chuyên gia từ bên ngoài.
3. Xây dựng một văn hóa đọc tại nơi làm việc

Bạn đau đầu tìm kiếm một giải pháp đơn giản để truyền tải kiến thức, kinh nghiệm làm động lực thúc đẩy sự phát triển của nhân viên? Hãy xây dựng văn hóa đọc tại doanh nghiệp, hãy tìm kiếm một nhóm nhân viên tình nguyện để bắt đầu với một số quyển sách liên quan đến công việc mà họ muốn đọc, để họ cùng nhau đọc, tóm tắt lại nội dung, thuyết trình trước lãnh đạo và đồng nghiệp hay thậm chí viết thành các bài báo nội bộ, phát triển dần đến khi nó trờ thành một nét văn hóa của doanh nghiệp. Dần dần bạn sẽ thấy không biết tại sao mọi người đều ham đọc và trao đổi, kiến thức của họ tăng lên, và hơn thế kinh nghiệm, kỹ năng sẽ được học nhanh hơn, bạn sẽ nhanh chóng thấy được sự tiến bộ từ họ.

4. Biến người được đào tạo thành người đi đào tạo

Trong một năm có thể doanh nghiệp của bạn sẽ có những “học bổng” để một vài nhân viên có thể tham gia các khóa học nâng cao trình độ bên ngoài, hay đơn giản chỉ là tham dự một lớp nâng cao kỹ năng cơ bản. Nếu bạn không tận dụng họ, khoản đầu tư đó thực sự sẽ không hiệu quả.

Hãy để họ trở thành những giảng viên, truyền đạt lại chính những gì họ đã được học cho đồng nghiệp hay thậm chí cả lãnh đạo. Có thể họ sẽ mang những ý tưởng sáng tạo từ bên ngoài để truyền lại, hay mang đến những phương thức hiệu quả hơn để mở mang kiến thức cho bản thân doanh nghiệp, hay khiêm tốn hơn, họ được thử thách thêm một lần nữa để khẳng định “học bổng” bạn đã cấp là không hề vô ích, họ đã nâng cao được trình độ.

Về hiệu quả chi phí thì việc để một nhân viên được đi đào tạo bên ngoài về truyền đạt lại, truyền tải lại hay đào tạo lại các nhân viên khác hay chính bạn là một hình thức tiết kiệm chi phí không hề nhỏ, chẳng hạn thay vì phải cấp 50 “học bổng” để đào tạo đội ngũ nhân viên, bạn chỉ phải bỏ ra 1 mà vẫn thu lại được hiệu quả cho 50 người, thêm vào đó thời gian làm việc bị mất đi không hề lớn về tổng thể.

Tuy nhiên hình thức đào tạo này yêu cầu người được bạn cử đi đào tạo cần là người có tố chất, khả năng để có thể tiếp thu những tinh hoa từ các sự kiện bên ngoài. Việc cử đi đào tạo chính là cơ hội để bạn phát triển một nhân viên về kiến thức, kỹ năng và cũng là cách bạn tạo ra một chuyên gia đào tạo mới cho doanh nghiệp của bạn.
5. Đề bạt, [replacer_a]

Việc nâng cao vị trí của một nhân viên thông qua đề bạt, thăng chức có thể coi là một hình thức đào tạo. Vì thăng chức chính là động lực để nhân viên phát triển bản thân, để được thăng chức, nhân viên sẽ có động lực để học hỏi nhiều hơn, rèn luyện nhiều hơn sao cho phù hợp với vị trí mới.

Thậm chí cả sau khi thăng chức thì họ càng phải học hỏi nhiều hơn, và khi ấy bạn sẽ cần đào tạo họ nhiều hơn. Hơn thế, việc nâng vị trí của họ lên một tầm cao mới chính là việc bạn đang đào tạo họ những kiến thức và kỹ năng mới, mở rộng con đường sự nghiệp cũng như tố chất của họ.
6. Luân chuyển

Luân chuyển là một hình thức đào tạo thông qua việc thay đổi tính chất công việc và môi trường làm việc cho nhân viên, giúp họ có được các trải nghiệm khác nhau trong việc xác định con đường sự nghiệp sau này. Việc luân chuyển mang lại cho một nhân viên cũ các kinh nghiệm mới, trải nghiệm mới tại một nơi làm việc mới để họ có cơ hội tự học hỏi, hoàn thiện các kỹ năng còn thiếu sót.

Việc luân chuyển sẽ giúp cho nhân viên có được các cái nhìn mới hơn về tổng thể trong doanh nghiệp, mở rộng các mối quan hệ đồng nghiệp, có được những kinh nghiệm sâu sắc hơn và phát triển các tốt chất tiềm ẩn. Đây là hình thức được rất nhiều tập đoàn hàng đầu thế giới áp dụng thường xuyên để tìm ra những nhân tài thực sự cho các vị trí quản lý trong tương lai.



7. Luân chuyển ngang

Luân chuyển ngang là việc bạn thuyên chuyển các các nhân tới một vị trí khác có tính chất công việc, vai trò tương đương nhưng với môi trường hoàn toàn khác biệt, ví dụ: công ty bạn có hai công ty con, đều có phòng thiết kết sản phẩm nhưng thiết kế 2 sản phẩn khác nhau, bạn có thể luân chuyển nhân viên của 2 phòng này cho nhau với các đãi ngộ tương đương và chức vụ tương đương chỗ cũ.

Hình thức này cung cấp một cơ hội để nhân viên thể hiện được khả năng học hỏi, thích nghi khi môi trường thay đổi như thế nào, nó giúp bạn phát triển cho nhân viên khả năng nhạy bén khi môi trường thay đổi và giúp họ mở rộng, thành thục hơn các kỹ năng hiện tại.
8. Đào tạo trong bữa trưa

Đây là một hình thức khá mới mẻ và hiện đại nhưng vô cùng hiệu quả (nó thường được gọi là phương pháp Brown bag lunches hay Ăn trưa và học hỏi), đơn giản đó chỉ là việc bạn đi ăn trưa cùng nhân viên, đưa ra một chủ đề bất kỳ, về cuộc sống hay công việc đều được, thông qua đó bạn để mọi người trò chuyện, phát biểu thậm chí đùa cợt để truyền tài thông điệp về một kỹ năng, kiến thức hay đơn giản là một kinh nghiệm nào đó. Còn gì dễ nhớ hơn một câu chuyện vui có ý nghĩa giáo dục, một kinh nghiệm hay trong bữa trưa thân mật, vui vẻ.

Phương pháp này là cách rất hiệu quả khi bạn muốn gần gũi nhân viên, thúc đẩy động lực làm việc cho họ, hiểu được hoàn cảnh của họ cũng như truyền tải các kinh nghiệm của bạn cho họ. Một cách thiết thực hơn đây là phương pháp mà bạn giúp nhân viên cân bằng cuộc sống – công việc, với bất cứ chủ đề nào trong bữa trưa, bạn đang đem lại một sự thư giãn và vui vẻ cho nhân viên và đồng thời không quên đào tạo họ.

9. Cầm tay chỉ việc

Cầm tay chỉ việc thông thường khiến bạn nghĩ đến việc đào tạo cho các nhân viên mới, tuy nhiên với mọi loại hình tổ chức, cơ cấu tổ chức và các quy trình, thủ tục, việc cầm tay chỉ việc luôn là ưu tiên được các doanh nghiệp lựa chọn trong việc đào tạo nhân viên.

Khác với việc kèm cặp chỉ là việc theo dõi, hướng dẫn và hỗ trợ thì cầm tay chỉ việc là việc một nhân viên kinh nghiệm dày dạn sẽ cùng làm việc với một nhân viên khác, vừa kèm cặp nhưng lại vừa làm cùng một công việc như là một ví dụ cho nhân viên ít kinh nghiệm hơn kia.

Việc đào tạo theo hình thức này càng sớm và càng đều đặn bao nhiêu thì nhân viên của bạn càng nhanh phát triển, nắm bắt được công việc hiệu quả sớm bấy nhiêu. Ngoài việc sử dụng các nhân viên có kinh nghiệm, bạn cũng có thể thiết kế các tài liệu minh họa, video hướng dẫn sinh động để sử dụng phối hợp với cách truyền thống.
10. Huấn luyện

Huấn luyện là việc đào tạo chuyên biệt để phát triển một kiến thức, kỹ năng cụ thể nhằm mục đích phát triển khả năng chuyên biệt trên một lĩnh vực của nhân viên, có thể ví dụ: nhân viên sales sẽ được huấn luyện kỹ năng bán hàng, nhân viên chăm sóc khác hàng được huấn luyện kỹ năng chăm sóc khách hàng, nhân viên quản lý cấp trung sẽ được huân luyện về kỹ năng quản lý công việc ở mảng cụ thể, …

Huấn luyện có điểm tương tự như cầm tay chỉ việc là nó gắn với một hay một vài kỹ năng, công việc cụ thể nhưng nó khác sở chỗ là nó chỉ chuyên về hình thành và phát triển kỹ năng cụ thể phục vụ cho một hoạt động cụ thể, không phải là phát triển khả năng làm việc tổng thể.
11. Dự khán công việc (Job Shadowing )

Dự khán công việc là việc một nhân viên tạm thời tham gia vào một nhóm làm việc tại một vị trí khác trong một thời gian ngắn để học hỏi các kiến thức, kỹ năng từ nhóm làm việc đó thông qua việc quan sát và tham gia làm việc cùngvới những những người khác trong nhóm. Hình thức này thường áp dụng cho việc đề bạt nhân viên nhằm đào tạo cho họ các kỹ năng mới trước khi đề bạt.

Việc dự khán công việc cũng giúp cho việc hình thành các phương án dự phòng trong trường hợp có rủi ro về mặt nhân sự, các nhân viên dự khán trở thành các phương án thay thế nhanh chóng khi các nhân viên chuyên trách không thể tiếp tục đảm nhiệm vị trí đó, họ sẽ nhanh chóng bắt kịp công việc và tiến độ mà không cần đào tạo lại nhiều.
12. Đào tạo trực tuyến

Với sự bùng nổ của công nghệ thông tin, việc mọi nhân viên đều có thể làm việc trực tuyến là cơ hội để bạn ứng dụng các hình thức đào tạo trực tuyến và tận dụng lợi thế từ thời đại công nghệ số. Bạn có thể đem tất cả các hình thức đào tạo nêu trên áp dụng trên mạng Internet, đồng thời có rất nhiều công cụ đào tạo trực tuyến hoàn toàn miễn phí và đơn giản để bạn áp dụng, hơn nữa nó có thể tiến hành bất cứ đâu, bất cứ lúc nào nên bạn có thể đảm bảo về thời gian làm việc hiệu quả.

Có thể ví dụ: bạn có thể lập một forum để mọi người trao đổi, hướng dẫn nhau, bạn có thể đăng các video để hướng dẫn, bạn có thể tạo nên một trang web tương tác thời gian thực để huấn luyện hay bạn có thể vừa ăn trưa vừa trò chuyện với mọi người thông qua video conference.

Tất cả đều nói lên bạn hãy linh hoạt, chủ động và sáng tạo trong việc đào tạo thông qua công việc cho nhân viên của bạn. Bạn sẽ gặt hái những thành quả tuyệt với từ những phương pháp tưởng chừng như hết sức đơn giản ấy.


Phạm Thế Mạnh- Theo Infonet