Hợp đồng lao động là gì? tại sao phải ký hợp đồng lao động?

Trong giai đoạn kinh tế khủng hoảng như hiện nay, vai trò của hợp đồng và cụ thể là soạn thảo hợp đồng Lao động ngày càng trở nên quan trọng bởi người Lao động cũng như các doanh nghiệp đều quan tâm tới quyền lợi của chính mình thông qua nội dung của hợp đồng, bao gồm các qui định, cam kết mà người lao động và doanh nghiệp phải thực hiện.

Tuy nhiên để có một bản hợp đồng lao động đầy đủ các nội dung, phù hợp và thiết thực với mô hình của Doanh nghiệp mình thì không phải ai cũng có thể làm được. Bill Gates, trong một lần phỏng vấn các ứng viên thi tuyển vào Tập đoàn Microsoft đã đặt câu hỏi: “Theo các bạn đâu là yếu tố duy trì sự ổn định và thành công của các hoạt động kinh doanh ngày nay ? ” Một ứng viên đã trả lời: “Đó chính là tính chặt chẽ của hợp đồng”. Nhiều người khi đó đã nghi ngờ tính nghiêm túc trong câu trả lời của ứng viên này, nhưng Bill Gates không nghĩ vậy. Ông đã cho ứng viên này điểm tối đa và nhận anh ta vào làm việc.

Thật vậy, việc soạn thảo Hợp đồng Lao động đòi hỏi rất nhiều kỹ năng cùng những hiểu biết chuyên sâu về các qui định pháp Luật có liên quan. Việc soạn thảo Hợp đồng Lao động không những phải đảm bảo được lợi ích của các bên trong hợp đồng mà còn phải dự kiến được những rủi ro có thể xảy ra trong tương lai để từ đó có thể điều chỉnh các điều khoản hợp đồng sao cho phù hợp với hoàn cảnh thực tiễn và qui định của Pháp luật. Dưới đây là một vài thông tin về hợp đồng lao động:

Tại Điều 26 Bộ Luật Lao động quy định “Hợp đồng lao động là sự thoả thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động”.

Theo đó, đối tượng của hợp đồng lao động là việc làm, đây là nhân tố chủ yếu để các bên giao kết hợp đồng lao động.

Hợp đồng lao động được xác lập một cách bình đẳng trong quan hệ song phương và có tính cá nhân (đích danh). Vì vậy, hợp đồng lao động phải được chính người lao động tham gia quan hệ lao động ký kết và thực hiện mà không thể chuyển giao quyền và nghĩa vụ lao động của họ cho người khác.

Hợp đồng lao động phải được thực hiện liên tục trong một thời gian nhất định hoặc vô hạn định với những yêu cầu về điều kiện lao động. Thời hạn của hợp đồng lao động có thể được xác định rõ từ ngày có hiệu lực đến một thời điểm nào đó song cũng có thể không xác định thời hạn kết thúc. Trong suốt thời gian đó, người lao động có nghĩa vụ thực hiện các quyền và nghĩa vụ lao động vào những thời giờ làm việc quy định mà không có quyền lựa chọn hay làm việc theo ý mình.

Chủ thể hợp đồng lao động là các bên giao kết hợp đồng lao động.

Theo quy định của pháp luật, các tổ chức, cá nhân khi sử dụng lao động phải thực hiện giao kết hợp đồng lao động.

Hợp đồng lao động được áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân sử dụng lao động kể cả các cơ quan của Nhà nước hoặc tổ chức cá nhân nước ngoài trên lãnh thổ Việt Nam. Cụ thể gồm:

- Doanh nghiệp thành lập, hoạt động theo Luật Doanh nghiệp nhà nước, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam; Doanh nghiệp của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội; Doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức cá nhân Việt Nam sử dụng lao động nước ngoài.

- Các cơ quan hành chính, sự nghiệp có sử dụng lao động không phải là công chức, viên chức nhà nước.

- Cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài hoặc quốc tế đóng trên lãnh thổ Việt Nam, có sử dụng lao động là người Việt Nam.

- Hợp tác xã (với người lao động không phải là xã viên), hộ gia đình và cá nhân có sử dụng lao động.

Một số đối tượng không áp dụng hợp đồng lao động, đó là:

- Cán bộ, công chức, viên chức nhà nước.

- Đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp chuyên trách, người giữ các chức vụ trong cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp, Toà án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân được Quốc hội hoặc Hội đồng nhân dân các cấp bầu hoặc cử ra theo nhiệm kỳ.

- Người được cơ quan có thẩm quyền bổ nhiệm giữ chức vụ Tổng Giám đốc, Phó Tổng giám đốc, Giám đốc, Phó Giám đốc, Kế toán trưởng trong doanh nghiệp nhà nước; thành viên Hội đồng quản trị doanh nghiệp. Cán bộ chuyên trách công tác đảng, công đoàn, thanh niên trong các doanh nghiệp nhưng không hưởng lương của doanh nghiệp. Những người thuộc tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội hoạt động theo quy chế của tổ chức đó.

- Xã viên Hợp tác xã theo Luật Hợp tác xã không hưởng tiền lương, tiền công.

- Sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ, quân nhân chuyên nghiệp và viên chức trong lực lượng quân đội nhân dân, công an nhân dân