TT - Ở vị trí giám đốc nhân sự NIR VN (thuộc Tập đoàn II-VI, Mỹ), anh Hồ Ngọc vẫn luôn nhớ về những tháng ngày khốn khó làm ngư dân của mình...


Anh Hồ Ngọc (bìa trái) trao đổi công việc cùng đồng nghiệp - Ảnh: Công Nhật

“Anh là một tấm gương vượt khó hiếm thấy”, anh Nguyễn Văn Hùng (trưởng phòng sản xuất Công ty Avery Dennison VN) khẳng định về người đồng nghiệp cũ.

Chọn bám biển, rời trường

Lớn lên tại một làng chài nghèo thuộc thôn Ninh Tịnh (tỉnh Khánh Hòa), tuổi thơ của anh Hồ Ngọc (sinh 1973) là chuỗi ngày dài sống trong cảnh cơ cực.

Những năm 1990 điện vẫn chưa về, làng chài tù mù trong ánh đèn dầu mỗi khi trời chạng vạng. Đường đi heo hút một bên biển, một bên vách núi hiểm trở, miếng ăn không có... những đứa trẻ trong làng dần theo nhau rời cổng trường, bươn chải tìm kế mưu sinh.

Ngọc không là ngoại lệ, một buổi làm ruộng, lên núi chăn bò... một buổi đến trường với cái bụng xẹp lép, nhiều lần bị xỉu vì đói. Nhưng Ngọc ham học và học rất giỏi. Chỉ đến khi thấy chủ nợ thường tìm đến tận nhà to tiếng với người thân, Ngọc mới lẳng lặng thu gom sách vở, theo chân cha và các anh trai ra khơi. Năm đó Ngọc đang học lớp 10.

Ngày qua ngày lênh đênh giữa biển khơi, Ngọc nhớ mình đã ói mật xanh mật vàng mỗi khi đợt gió tây nam về. Có lần đang đánh lưới thì gặp bão, Ngọc và mọi người phải chặt bỏ lưới và gắng sức bơi, chạy tứ tán, may mắn lắm mới thoát chết.

Nhưng một người anh của Ngọc đã không may mắn như vậy. Sau ngày anh mất, gia đình Ngọc bán thuyền. Cha hướng Ngọc học nghề lái xe, thợ vàng. Tiếc cho tương lai của đứa em thông minh, một người anh kéo Ngọc ra và khuyên Ngọc quay lại trường học.

“Lúc đó tôi chẳng mơ mộng gì, chỉ muốn học cho xong phổ thông rồi sau đó yên phận làm công nhân”, anh Ngọc nói về việc đăng ký học buổi tối hệ bổ túc văn hóa tại Trung tâm Giáo dục thường xuyên Ninh Hòa, ban ngày tranh thủ đi làm thợ mộc.

Bốn năm không cầm bút, tay chai cứng, kiến thức trôi sạch... Ngọc chật vật những ngày đầu trở lại trường học. Nhưng Ngọc không nản lòng, thường chong đèn học đến tận khuya. Rồi Ngọc vươn lên đứng đầu lớp, được một người thầy thương nên nhận dạy kèm miễn phí, một phụ huynh hỗ trợ ăn uống.

“Nhờ họ mà tôi có động lực thi đại học. Và trong bốn bộ hồ sơ, tôi có chọn một ngành là tài chính - tiền tệ vì đơn giản trong đó có chữ “tiền””, anh nhớ lại.

Quyết không tụt hậu

Đậu bốn trường, anh chọn theo ngành điện - điện tử ĐH Bách khoa TP.HCM chỉ bởi “nghe nói trường này giỏi thì vào chứ chẳng biết cụ thể sẽ học gì”.

Vào giảng đường, anh còn nhớ bản thân đã rất tự ti. Bạn bè gõ vi tính rào rào, tiếng Anh ai cũng ổn... trong khi mình gõ từng ký tự theo kiểu “mổ cò”, tiếng Anh đọc lên chỉ có mỗi mình hiểu.

“Còn nhớ có lần mọi người đang ngồi làm bài tập trên máy tính ở lớp, thình lình cúp điện. Ai nấy tiếc hùi hụi vì chưa kịp lưu lại. Tôi thì ôm bụng cười, điều này khiến đám bạn ngạc nhiên. Tôi trả lời là nãy giờ mới gõ được vài chữ nên chẳng có gì phải tiếc” - anh bật cười, nhớ lại một kỷ niệm vui.

Cười là vậy nhưng anh không cho phép mình tụt lùi phía sau. Anh nỗ lực học và sau đó hoàn thành bằng kỹ sư, học tiếp lên thạc sĩ ngành điều khiển tự động đều tại Trường ĐH Bách khoa TP.HCM.

Sau khi tốt nghiệp, anh làm nhiều việc khác nhau, từ kỹ sư đến giảng viên đại học, giám đốc đào tạo... và hiện là giám đốc nhân sự ở một tập đoàn của Mỹ.

Tham vọng được đi và chia sẻ

Từng là đồng nghiệp trong ba năm tại Công ty Colgate, anh Nguyễn Văn Hùng cho biết có ấn tượng sâu với Ngọc.

“Lúc đó Ngọc làm quản lý nhân sự, chuyên mảng huấn luyện và đào tạo cho gần 1.500 lao động. Là sếp nhưng Ngọc rất hòa đồng, nhớ tên từng nhân viên... Nhưng điều ở Ngọc khiến tôi ấn tượng nhất là tinh thần dân tộc rất cao. Ngọc luôn đau đáu với câu hỏi vì sao năng suất lao động của người nước ngoài luôn cao hơn người Việt, và làm sao để cải thiện điều này?” - anh Hùng nhớ lại.

Không chỉ vậy, anh Ngọc còn thường tâm tư về một điều: “Càng tiếp xúc với nhiều bạn trẻ, tôi càng nhận ra sự hoài nghi, bi quan về con đường họ đang đi. Một số rơi vào cảnh này do phải chạy theo áp lực từ xã hội, nhưng phần nhiều do lối sống thiếu mục tiêu phấn đấu, không chủ động tìm hiểu bản thân và luôn đổ lỗi cho hoàn cảnh”.

Trăn trở với điều này, cuối cùng anh Ngọc ra một quyết định táo bạo: viết sách để chia sẻ những kinh nghiệm sống của mình cho bạn trẻ.

“Tôi cũng như họ, từng sống không mục đích, từng bước vào cổng trường đại học mà không rõ mình đam mê gì, phù hợp với cái gì để sau đó phải mất thời gian dài điều chỉnh, bổ sung. Hiểu rõ điều này sẽ tránh gây lãng phí lớn không chỉ cho xã hội mà còn cho chính bản thân. Và tôi muốn nhấn mạnh rằng số phận không phải do trời mà do chính chúng ta tạo nên” - anh nói về lý do ra đời của cuốn Thấu hiểu và phát triển bản thân (phát hành tháng 5-2013, NXB Văn Hóa Thông Tin).

Sách sắp tái bản lần hai, gặp lại anh chỉ cười: “Chắc do may mắn. Tôi chỉ viết để san sẻ kinh nghiệm, thỏa nỗi lòng... và mong giúp được đàn em phần nào”, và nói về tham vọng viết được 10 cuốn sách trước khi về hưu.

“Ở anh Ngọc luôn hừng hực lửa nhiệt huyết, thái độ làm việc nghiêm túc và luôn muốn cống hiến sức mình cho cộng đồng. Anh dành nhiều thời gian viết sách, đi trò chuyện cùng sinh viên... Những nỗ lực của Ngọc là đáng trân trọng”, anh Nguyễn Văn Thanh (giám đốc điều hành NIR VN) khẳng định.

CÔNG NHẬT